Rotator cuff scheur
WAT IS EEN ROTATOR CUFF SCHEUR?
De rotator cuff ofwel 'rotatoren manchette' is de belangrijkste spiergroep van de schouder. Het is een peesblad bestaande uit 4 delen:
-
Supraspinatus: heft de arm naar boven
-
Subscapularis: doet arm naar binnen draaien
-
Infraspinatus en teres minor: zorgen voornamelijk voor het naar buiten draaien van de arm
Deze pezen hebben tevens een belangrijke rol in de stabiliteit van de schouder en “centreren” de bol in de kom van de schouder gedurende het uitvoeren van schouderbewegingen.
Deze pezen verbinden de respectievelijke spieren met het bot van de bovenarm. De aanhechtingsplaats worden grote knobbel ('tuberculum majus') en kleine knobbel ('tuberculum minus') genoemd.
De pezen glijden in de opening (subacromiale ruimte) tussen de bol van de schouder en het dak van de schouder (= acromion, uitloper van het schouderblad naar voor). Tussen dit beenderig dak (acromion) en de pezen (rotator cuff) bevindt zich de slijmbeurs. Deze slijmbeurs zorg voor een beter glijden van de pezen onder het beenderig dak.
HOE STELLEN WE DE DIAGNOSE?
Vooreerst zal uw arts luisteren naar het verhaal van het ontstaan van de pijn tot nu en hoe u die beleeft. Echter kunnen de klachten en hinder sterk verschillen van patiënt tot patiënt.
De voornaamste klachten zijn pijn en verlies van kracht. De pijn is meestal gelokaliseerd in de bovenarm.
Pijn ontstaat meestal bij heffen boven schouderniveau bv. ruiten wassen, tas in hoge kast plaatsen, haar kammen, …
Vaak wordt ook pijn ervaren 's nachts bij het liggen op de schouder.
De diagnose wordt in eerste instantie weerhouden of vermoed na de anamnese en het klinisch onderzoek tijdens raadpleging.
Een standaard radiografie is steeds noodzakelijk om beenderige zaken te controleren, bijkomend is een echografie is zeer nuttig om ook de weke delen te inspecteren (vb. de pezen en slijmbeurs)
Zodra er vermoeden is van een scheurletsel is het best een contrastonderzoek te ondergaan. (arthro CT, arthro MRI).
Dit contrastonderzoek zal bepalend zijn voor beslissing naar verdere behandeling en zal volgende factoren aan het licht brengen: grootte van de scheur, terugtrekking van de pees, versheid van de scheur, atrofie of volumevermindering van de spierbuiken.
WAT IS DE OORZAAK?
De pezen kunnen afscheuren door een trauma (accident, val, hevige trekbeweging, …)
of kunnen afscheuren door een geleidelijk degeneratief proces (langdurige ontsteking, slijtage, …).
De supraspinatus heeft de kleinste ruimte om in te glijden en schuurt frequent tegen het dak van de schouder. Dit maakt de pees meest vatbaar voor slijtage en scheuren.
Scheuren in de schouder pees kunnen volledig zijn (full thickness, volledig afgescheurd van bot) of kunnen partieel zijn (gedeeltelijk scheur in de pees).
De rotator cuff is voorzien van een beperkt aantal bloedvaten. Bij een scheur in de rotator cuff ontstaat er dus geen grote bloeding. Dit betekent dan ook dat er geen echt genezingsproces ontstaat. Tevens fungeert de aanhangende spier van de pees als een elastiek en trekt de pees weg van de plaats waar ze afscheurde.
Dit alles zorgt ervoor dat een schouderpees niet vanzelf kan genezen of terug kan vastgroeien.
WAT ZIJN DE BEHANDELINGSMOGELIJKHEDEN?
Afhankelijk van de leeftijd, botkwaliteit, grootte van de scheur, kwaliteit van de resterende pees, atrofie van de spierbuiken zal gekozen worden voor een niet operatieve behandeling of voor een operatief herstel.
-
Niet-operatieve behandeling:
Het doel is bestrijden van de pijn en ontsteking en het herwinnen of vrijwaren van de basisbeweeglijkheid.
Dit gebeurt door inname van pijnstillers en ontstekingsremmers en door ijsapplicaties. Bijkomend kunnen injecties (“infiltraties”) toegediend worden. Bij hevige pijn en ontsteking wordt meestal gekozen voor preparaten met corticoïden. Dit wordt meestal beperkt tot 1 of 2 infiltraties. Indien het aantal injecties beperkt blijft heeft dit slechts minimale bijwerkingen.
Er kan ook gekozen worden voor hyaluronzuur-infiltraties (“gel inspuitingen”). Hyaluronzuur is het hoofdbestanddeel van natuurlijke gewrichtsvloeistof. Dit heeft tevens een ontstekingsremmende werking en maakt het gewrichtsvocht stroperig zodat een soepele beweging terug kan nagestreefd worden.
Kinesitherapie zal de beweeglijkheid onderhouden en tevens de niet aangetaste spieren en pezen versterken om de schouder functie zoveel als mogelijk te optimaliseren.
Geen van deze behandelingen kunnen de pees doen genezen of zorgen ervoor dat de pees terug aanhecht op het bot.
-
Operatieve behandeling :
Wat voor de schouderchirurg een routine-ingreep is, is voor patiënt geen routine-procedure.
De ingreep gebeurt via een kijkoperatie (arthroscopie).
U krijgt een lokale verdoving (prikjes in de nek of interscaleen blok) en nadien een lichte volledige verdoving.
De scheur wordt hersteld door middel van speciale botankers (2 tot 5 per ingreep). Hieronder wordt een dergelijk anker en een herstelde pees afgebeeld. Helemaal onderaan deze pagina vindt u een animatievideo van een pees herstel met ankers.
Tevens wordt de ruimte waar de pezen in glijden breder gemaakt (dak = acromion wordt afgeschaafd en recht gemaakt) zodat de gehechte pees niet meer kan inklemmen of schuren tegen het dak van de schouder.
Indien de pees niet volledig herstelbaar is, wordt de maximale hoeveelheid pees hersteld en gebeurt er een bijkomend debridement (wegname van het ontstekingsweefsel ).
Omdat de bicepspees bij veel rotator cuff scheuren ook aangetast is, gebeurt zo nodig ook een bijkomende bicepspees behandeling tijdens dezelfde narcose.
FREQUENT GESTELDE VRAGEN
-
Wat kan ik verwachten na de operatie?
U krijgt na de ingreep een schouderverband ('schouder abductieverband) dat u moet dragen gedurende 4 tot 6 weken. Zo kan de pees terug vastgroeien aan het bot.
Verder zal u omwille van de kijkoperatie enkele kleine incisies hebben ter hoogte van de schouder die steriel verzorgd dienen te worden. Het initiële verband dient om het vocht, dat in het gewricht gebracht is voor betere visualisatie, te absorberen dat na ingreep via de wondjes vaak nog naar buiten sijpelt.
Na deze initieel fase kan overgegaan worden naar afdekkende pleisters. Hou de wondjes proper en droog. Douchen is toegestaan met een douche pleister ( Opsite, Tegaderm, ..) De steristrip pleisters kunnen na 14 dagen verwijderd worden door de thuisverpleging of uw huisarts.
Ondertussen probeert u de pijn onder controle te houden met de voorgeschreven pijnstillers en ijsapplicaties. De aangegeven dosissen op het voorschrift zijn maximale dagelijkse innames, u mag zelf de pijnstilling afstemmen op uw nood.
-
Hoe verloopt de revalidatie?
De revalidatie en eerste oefeningen worden reeds in het ziekenhuis aangeleerd zoals pendeloefeningen en rolbewegingen van de schouder.
Om een frozen shoulder te voorkomen wordt snel met oefentherapie en/of kinesitherapie gestart.
Er wordt bijkomend een schema meegegeven om kinesitherapie te starten in de thuissituatie.
Waar de eerste 6 weken vooral gericht zijn op herstel van de passieve beweeglijkheid is de tweede periode van zes weken (tussen 6 en 12 weken) vooral gericht op herstel van de actieve beweeglijkheid.
Krachtoefeningen zijn pas van belang als de beweeglijkheid voldoende is gerecupereerd.
De totale revalidatie is sterk verschillend van persoon tot persoon en sterk afhankelijk van het type scheur en de peeskwaliteit.
De totale herstelduur situeert zich tussen de 3 en 6 maanden.
-
Wanneer kan ik werken?
De arbeidsongeschiktheid ligt tussen 4 weken en 6 maanden en is afhankelijk van de inhoud van de job. Bespreek dit voor de ingreep met uw arts.
-
Wanneer kan ik autorijden?
U mag beginnen autorijden wanneer u zelf voelt dat u gemakkelijk kan sturen met beide handen zonder enig probleem. Hiervoor zou u uw arm comfortabel boven schouderniveau moeten kunnen heffen. Voor de meeste mensen is dit ongeveer vijf à zes weken na de ingreep.
-
Wanneer mag ik weer sporten?
Lopen en fietsen is toegestaan vanaf 3 weken als de eerste pijn en zwelling verdwenen zijn. Hervatten van andere sporten is individueel verschillend en sterk sportspecifiek. Dit kan besproken worden met uw behandeld arts.
-
Wat zijn de risico’s?
Zoals bij elke chirurgische ingreep zijn mogelijke complicaties zwellingen/nabloeding in het operatiegebied, wondproblemen, overgevoeligheid van het litteken en infectie.
Een knellend verband kan ook klachten veroorzaken. Bij toename van pijn en/of tintelingen ter hoogte van de hand en vingers kan het raadzaam zijn het verband open te knippen en te lossen, gezien dit symptomen zijn van een knellend verband.
-
Wanneer neem ik vroeger contact op?
Bij toegenomen wonddrainage, zwelling/roodheid van de hand gepaard met pijn of koorts > 38,5°C zijn redenen om vroeger een consultatie aan te vragen of u aan te bieden op de spoedopname.
ANIMATIE
INFORMATIEBROCHURE
Download
Hier vindt u de digitale versie van de preoperatieve informatiebrochure.
Papieren versie is beschikbaar op de polikliniek orthopedie (straat 312) of op de verpleegafdeling orthopedie (straat 161).
